गुलझारीलाल नंदा माहिती | Gulzarilal Nanda Information in Marathi
नमस्कार मित्र-मैत्रिणींनो आज आपण गुलझारीलाल नंदा या विषयावर माहिती बघणार आहोत. या लेखामध्ये ऐकून 5 भाग दिलेले आहेत ते क्रमाने वाचू शकता. गुलझारीलाल नंदा हे एक भारतीय राजकारणी आणि प्रशासक होते ज्यांनी दोनदा भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले, प्रथमतः 1964 मध्ये 13 दिवस आणि नंतर 1966-67 मध्ये सुमारे 8 महिन्यांच्या कालावधीसाठी.
ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते आणि पक्षाच्या सर्वोच्च निर्णय घेणार्‍या मंडळाचे, कार्य समितीचे सदस्य होते. नंदा यांचा जन्म 4 जुलै 1898 रोजी सियालकोट, ब्रिटिश भारत (आता पाकिस्तानमध्ये) येथे झाला. त्यांचे शिक्षण लाहोर आणि आग्रा येथे आणि नंतर अलाहाबाद आणि बॉम्बे विद्यापीठात झाले.
त्यांनी आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात शिक्षक म्हणून केली आणि नंतर ते ट्रेड युनियनचे नेते बनले. ते भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत सामील झाले आणि असहकार आणि भारत छोडो आंदोलनात भाग घेतल्याबद्दल ब्रिटीश अधिकाऱ्यांनी त्यांना अनेक वेळा अटक केली.
1947 मध्ये भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर, नंदा यांची भारत सरकारमध्ये कामगार मंत्री म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आणि नंतर त्यांनी गृह आणि अन्न आणि कृषी मंत्री म्हणून काम केले. भारतीय राज्यघटनेचा मसुदा तयार करणाऱ्या संविधान सभेचेही ते सदस्य होते.
1964 मध्ये, जेव्हा पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांचे निधन झाले, तेव्हा नेहरूंची कन्या इंदिरा गांधी यांची नवीन पंतप्रधान म्हणून निवड होईपर्यंत नंदा यांनी 13 दिवस कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले. पंतप्रधान शास्त्री यांच्या निधनानंतर नंदा यांनी पुन्हा 1966 ते 1967 पर्यंत कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले. या काळात त्यांनी गृहमंत्री म्हणूनही काम पाहिले.
नंदा लोकसभेच्या, भारताच्या संसदेच्या कनिष्ठ सभागृहाच्या, अनेक वेळा सदस्य होत्या. ते राज्यसभेचे सदस्य होते, संसदेचे वरचे सभागृह होते आणि उपसभापती म्हणून त्यांनी काम केले होते.
नंदा त्यांच्या साधेपणा, नम्रता आणि गरीब आणि समाजातील उपेक्षित घटकांच्या कल्याणासाठी त्यांची बांधिलकी यासाठी ओळखली जात होती. ते जातीय सलोख्याचे एक भक्कम पुरस्कर्ते होते आणि भारतातील काही भागांतील जातीय दंगलींचा निपटारा करण्यात त्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली होती.
नंदा यांना 1997 मध्ये भारताचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार, भारतरत्न, देऊन सन्मानित करण्यात आले. 15 जानेवारी 1998 रोजी वयाच्या 99 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले.
सारांश, गुलझारीलाल नंदा हे एक उल्लेखनीय भारतीय राजकारणी आणि प्रशासक होते ज्यांनी दोनदा भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान, भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे वरिष्ठ नेते आणि पक्षाच्या सर्वोच्च निर्णय घेणारी संस्था, कार्य समितीचे सदस्य म्हणून काम केले.
त्यांनी कामगार, गृह व्यवहार, अन्न आणि कृषी मंत्री म्हणूनही काम केले होते आणि भारतीय राज्यघटनेचा मसुदा तयार करणाऱ्या संविधान सभेचे ते सदस्य होते. त्यांना भारताचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार, भारतरत्न देऊन गौरविण्यात आले. मित्रांनो तुम्‍हाला हा लेख कसा वाटला हे तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . पुढील लेख वाचण्यास विसरू नका धन्‍यवाद .
2
गुलझारीलाल नंदा माहिती | Gulzarilal Nanda Information in Marathi
गुलझारीलाल नंदा हे भारतीय राजकारणी आणि भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे नेते होते. त्यांनी दोनदा भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले, प्रथम 1964 मध्ये जवाहरलाल नेहरूंच्या मृत्यूनंतर आणि पुन्हा 1966 मध्ये लाल बहादूर शास्त्री यांच्या मृत्यूनंतर. पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्या सरकारमध्ये ते कामगार आणि रोजगार मंत्रीही होते.
नंदा यांचा जन्म सियालकोट, ब्रिटिश भारत (आता पाकिस्तानमध्ये) येथे 4 जुलै 1898 रोजी झाला. त्यांनी लाहोरमध्ये शिक्षण पूर्ण केले आणि नंतर लाहोरमधील नॅशनल कॉलेज आणि लाहोरमधील दयानंद अँग्लो-वेदिक कॉलेजमध्ये शिक्षण घेतले. त्यांनी आपल्या करिअरची सुरुवात शिक्षक म्हणून केली आणि नंतर ते कामगार संघटक बनले.
तो भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत सामील झाला आणि त्याच्या राजकीय हालचालींमुळे त्यांना अनेक वेळा अटक करण्यात आली. 1947 मध्ये भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर, नंदा भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे सदस्य बनले आणि 1952 मध्ये भारताच्या संसदेच्या कनिष्ठ सभागृह लोकसभेवर निवडून आले.
त्यांनी पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्या सरकारमध्ये कामगार आणि रोजगार मंत्री म्हणून काम केले. 1957 ते 1962 पर्यंत. 1964 मध्ये, नेहरूंच्या मृत्यूनंतर, लाल बहादूर शास्त्री यांची पंतप्रधान म्हणून निवड होईपर्यंत नंदा यांनी थोड्या काळासाठी भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले.
1966 मध्ये, पदावर असताना शास्त्री यांचे निधन झाले आणि इंदिरा गांधी यांची पंतप्रधान म्हणून निवड होईपर्यंत नंदा यांनी पुन्हा एकदा कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले. यावेळी नंदा यांच्याकडे गृह मंत्रालयाचे खातेही होते. त्यानंतरच्या निवडणुकीत ते पंतप्रधानपदाचे उमेदवार नव्हते आणि त्याऐवजी त्यांनी संसद सदस्य म्हणून आपल्या कामावर लक्ष केंद्रित केले.
नंदा यांनी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये सक्रिय सहभाग घेतला आणि पक्षाच्या कार्य समितीचे सदस्य म्हणून काम केले. ते 1980 ते 1986 या काळात भारताच्या संसदेचे वरचे सभागृह असलेल्या राज्यसभेचे सदस्य होते. सार्वजनिक सेवेतील त्यांच्या योगदानाची दखल घेऊन नंदा यांना 1997 मध्ये भारताचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार, भारतरत्न मिळाला.
त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीव्यतिरिक्त, नंदा हे एक विपुल लेखक देखील होते आणि त्यांनी राजकीय आणि सामाजिक विषयांवर अनेक पुस्तके लिहिली. 15 जानेवारी 1998 रोजी वयाच्या 99 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले.
गुलझारीलाल नंदा हे त्यांच्या साधेपणासाठी, नम्रतेसाठी आणि अहिंसा आणि धर्मनिरपेक्षतेच्या तत्त्वांशी बांधिलकीसाठी ओळखले जात होते. राजकीय स्पेक्ट्रममध्ये त्यांचा आदर केला गेला आणि भारतीय राष्ट्राच्या विकासासाठी त्यांचे योगदान सर्वत्र मान्य केले गेले. मित्रांनो तुम्‍हाला हा लेख कसा वाटला हे तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . पुढील लेख वाचण्यास विसरू नका धन्‍यवाद .
3
गुलझारीलाल नंदा माहिती | Gulzarilal Nanda Information in Marathi
गुलझारीलाल नंदा हे एक भारतीय राजकारणी आणि अर्थशास्त्रज्ञ होते ज्यांनी दोनदा भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले, प्रथम 1964 आणि नंतर 1966 मध्ये. ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे सदस्य होते आणि भारताचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांचे निकटचे सहकारी होते.
नंदा यांचा जन्म 4 जुलै 1898 रोजी सियालकोट, ब्रिटिश भारत (आता पाकिस्तानमध्ये) येथे झाला. त्यांनी लाहोरमध्ये शिक्षण पूर्ण केले आणि नंतर बॉम्बे विद्यापीठात शिक्षण घेतले. त्यांनी 1920 च्या दशकाच्या सुरुवातीला शिक्षक म्हणून आपली कारकीर्द सुरू केली आणि 1930 मध्ये ते ट्रेड युनियनचे नेते बनले. ते बॉम्बे प्रांतीय काँग्रेस समिती आणि अखिल भारतीय काँग्रेस समितीचे सदस्यही होते.
1940 च्या दशकात मुंबई विधानसभेवर निवडून आल्यावर नंदा यांची राजकीय कारकीर्द आकाराला येऊ लागली. 1946 मध्ये त्यांची मुंबई सरकारमध्ये कामगार आणि रोजगार मंत्री म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. त्यांनी मुंबई राज्य सरकारमध्ये गृह आणि माहिती मंत्री म्हणूनही काम केले.
1951 मध्ये, नंदा हे भारतीय संसदेचे कनिष्ठ सभागृह लोकसभेवर निवडून आले आणि पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्या सरकारमध्ये त्यांची केंद्रीय कामगार आणि रोजगार मंत्री म्हणून नियुक्ती झाली. 1962 पर्यंत त्यांनी हे पद भूषवले. 1962 मध्ये त्यांची नियोजन मंत्री म्हणून नियुक्ती झाली आणि 1964 पर्यंत त्यांनी या पदावर काम केले.
1964 मध्ये पंतप्रधान नेहरू यांचे निधन झाले आणि लाल बहादूर शास्त्री यांना त्यांचे उत्तराधिकारी म्हणून नियुक्त करण्यात आले. तथापि, 1966 मध्ये शास्त्री यांचे निधन झाले आणि नंदा यांची कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून नियुक्ती झाली. त्या वर्षाच्या उत्तरार्धात इंदिरा गांधींची भारताच्या पंतप्रधानपदी निवड होईपर्यंत त्यांनी या पदावर काम केले.
कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून त्यांच्या कार्यकाळात, नंदा यांनी त्यांच्या पूर्वसुरींच्या कामगिरीचे एकत्रीकरण करण्यावर आणि देशाच्या विकास कार्यक्रमांची प्रभावीपणे अंमलबजावणी केली जाईल याची खात्री करण्यावर लक्ष केंद्रित केले. 1965 मधील पाकिस्तानबरोबरचे युद्ध आणि 1966 मधील अन्न संकट यासह अनेक अंतर्गत आणि बाह्य आव्हानांना त्यांनी सामोरे गेले.
इंदिरा गांधी यांनी पदभार स्वीकारल्यानंतर, नंदा यांची भारताचे उपपंतप्रधान म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आणि त्यांनी 1969 पर्यंत या पदावर काम केले. त्यांनी गृहमंत्री, कृषी मंत्री आणि संरक्षण मंत्री म्हणूनही काम केले.
नंदा 1971 ते 1977 पर्यंत भारतीय संसदेच्या वरच्या सभागृहाच्या राज्यसभेच्या सदस्य होत्या. ते 1964 ते 1967 पर्यंत भारतीय राष्ट्रीय कॉंग्रेस कार्यकारिणीचे सदस्य होते आणि 1997 ते भारतीय राष्ट्रीय कॉंग्रेसचे अध्यक्ष होते. 1998.
15 जानेवारी 1998 रोजी वयाच्या 99 व्या वर्षी नंदा यांचे निधन झाले. त्यांच्या सचोटी, साधेपणा आणि राष्ट्राप्रती बांधिलकी यासाठी त्यांचा सर्वत्र आदर केला जात होता. 2014 मध्ये, भारत सरकारने त्यांच्या स्मरणार्थ "गुलझारीलाल नंदा राष्ट्रीय नागरी उपजीविका अभियान" सुरू करण्याची घोषणा केली. मित्रांनो तुम्‍हाला हा लेख कसा वाटला हे तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . पुढील लेख वाचण्यास विसरू नका धन्‍यवाद .
4
गुलझारीलाल नंदा माहिती | Gulzarilal Nanda Information in Marathi
गुलझारीलाल नंदा हे भारतीय राजकारणी आणि भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षाचे सदस्य होते. त्यांनी दोनदा भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले, प्रथम 1964 ते 1966 आणि नंतर 1966 ते 1967.
नंदा यांचा जन्म ४ जुलै १८९८ रोजी सियालकोट, पंजाब, ब्रिटिश भारत (आता पाकिस्तान) येथे झाला. त्यांनी लाहोर आणि नंतर आग्रा आणि वाराणसी येथे शिक्षण पूर्ण केले. त्यांनी आपल्या करिअरची सुरुवात शिक्षक म्हणून केली आणि नंतर ते कामगार संघटक बनले.
1930 मध्ये, नंदा भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये सामील झाले आणि भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत सक्रियपणे भाग घेतला. स्वातंत्र्यलढ्यात त्यांना अनेकदा अटक झाली. 1947 मध्ये भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर, ते लोकसभेवर (भारताच्या संसदेचे कनिष्ठ सभागृह) निवडून आले आणि त्यांनी अनेक वर्षे संसद सदस्य म्हणून काम केले.
1951 मध्ये, पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्या सरकारमध्ये नंदा यांची कामगार आणि रोजगार मंत्री म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. 1962 पर्यंत ते या पदावर होते आणि त्यांच्या कार्यकाळात त्यांनी भारतातील कामगार कायदे आणि धोरणे तयार करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.
1964 मध्ये, पंतप्रधान नेहरूंच्या मृत्यूनंतर, नंदा यांची भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. लाल बहादूर शास्त्री यांची पंतप्रधान म्हणून निवड होईपर्यंत त्यांनी दोन वर्षे या भूमिकेत काम केले.
1966 मध्ये शास्त्रींच्या आकस्मिक निधनानंतर, नंदा यांनी पुन्हा एकदा अल्प कालावधीसाठी कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले. 1967 मध्ये इंदिरा गांधी पंतप्रधान म्हणून निवडून येईपर्यंत त्यांनी या पदावर काम केले. 1970 च्या दशकात सक्रिय राजकारणातून निवृत्त झाल्यानंतर, नंदा यांनी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षाचे सक्रिय सदस्य म्हणून काम सुरू ठेवले.
ते 1974 ते 1980 पर्यंत राज्यसभेचे (भारताच्या संसदेचे वरचे सभागृह) सदस्य होते. नंदा यांचे १५ जानेवारी १९९८ रोजी नवी दिल्ली येथे निधन झाले. भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील त्यांचे योगदान आणि भारतातील कामगार कायदे आणि धोरणे तयार करण्यात त्यांची भूमिका यासाठी त्यांचे स्मरण केले जाते.
त्यांच्या संपूर्ण कारकिर्दीत, नंदा राष्ट्रीय कामगार आयोग, प्रथम राष्ट्रीय महिला आयोग आणि भारताच्या नियोजन आयोगासारख्या अनेक समित्या आणि आयोगाच्या सदस्य होत्या. आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटनेच्या भारतीय शिष्टमंडळाचे ते सदस्यही होते.
अल्प काळासाठी कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले असूनही, ते भारतातील सर्वात प्रतिष्ठित राजकीय व्यक्तींपैकी एक मानले जातात, जे त्यांच्या साधेपणा, नम्रता आणि लोकांच्या कल्याणासाठी त्यांच्या गहन वचनबद्धतेसाठी ओळखले जात होते. मित्रांनो तुम्‍हाला हा लेख कसा वाटला हे तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . पुढील लेख वाचण्यास विसरू नका धन्‍यवाद .
5
गुलझारीलाल नंदा माहिती | Gulzarilal Nanda Information in Marathi
गुलझारीलाल नंदा हे भारतीय राजकारणी आणि अर्थशास्त्रज्ञ होते ज्यांनी दोनदा भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले, प्रथम 1964 मध्ये जवाहरलाल नेहरूंच्या मृत्यूनंतर 13 दिवस आणि नंतर 1966 मध्ये लाल बहादूर शास्त्री यांच्या मृत्यूनंतर एक महिना. ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षाचे सदस्य होते आणि 1952 ते 1977 पर्यंत भारतीय संसदेचे कनिष्ठ सभागृह लोकसभेचे सदस्य म्हणून काम केले.
नंदा यांचा जन्म ४ जुलै १८९८ रोजी सियालकोट, ब्रिटिश भारत (आता पाकिस्तान) येथे झाला. त्यांनी लाहोर, आग्रा आणि अलाहाबाद येथे शिक्षण पूर्ण केले, अर्थशास्त्र आणि कायद्यातील पदवी प्राप्त केली. भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत सामील होण्यापूर्वी त्यांनी लाहोरमधील नॅशनल कॉलेजमध्ये अर्थशास्त्राचे प्राध्यापक म्हणून काम केले.
नंदा हे महात्मा गांधी आणि जवाहरलाल नेहरू यांचे निकटचे सहकारी होते आणि भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत त्यांचा सक्रिय सहभाग होता. सविनय कायदेभंगाच्या चळवळींमध्ये भाग घेतल्याबद्दल त्यांना ब्रिटिश राजवटीत अनेकदा अटक करण्यात आली होती.
1947 मध्ये भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर, जवाहरलाल नेहरूंच्या सरकारमध्ये नंदा यांची कामगार मंत्री म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. या भूमिकेत त्यांनी मजुरांच्या कामाची परिस्थिती सुधारण्याचे काम केले आणि अनेक कामगार कायदे आणले.
1951 मध्ये, नंदा लोकसभेवर निवडून आले आणि त्यांनी 25 वर्षे संसद सदस्य म्हणून काम केले. त्यांनी कृषी मंत्री आणि गृहमंत्री यासह सरकारमध्ये अनेक महत्त्वाची मंत्रीपदे भूषवली. ते नियोजन आयोगाचे उपाध्यक्ष देखील होते, भारतातील एक प्रमुख आर्थिक धोरण ठरवणारी संस्था.
1964 मध्ये, जवाहरलाल नेहरूंच्या मृत्यूनंतर, काँग्रेस पक्षाने लाल बहादूर शास्त्री यांची नवीन पंतप्रधान म्हणून निवड करेपर्यंत नंदा यांची 13 दिवसांसाठी भारताचे कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. 1966 मध्ये शास्त्रींच्या मृत्यूनंतर, इंदिरा गांधी यांची नवीन पंतप्रधान म्हणून निवड होईपर्यंत नंदा यांनी पुन्हा एकदा एक महिना कार्यवाहक पंतप्रधान म्हणून काम केले.
त्यांच्या सचोटीबद्दल आणि गरिबांच्या कल्याणासाठी केलेल्या समर्पणाबद्दल नंदा यांना सर्वत्र आदर होता. ते अहिंसेची बांधिलकी आणि समाजवादाच्या तत्त्वांवर विश्वास ठेवण्यासाठी देखील ओळखले जात होते. 1997 मध्ये त्यांना भारतरत्न हा भारताचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. १५ जानेवारी १९९८ रोजी नवी दिल्लीत नंदा यांचे निधन झाले. मित्रांनो तुम्‍हाला हा लेख कसा वाटला हे तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . धन्‍यवाद .