माझी आई निबंध मराठी | Essay on My Mother in Marathi
नमस्कार मित्र-मैत्रिणींनो आज आपण माझी आई मराठी निबंध बघणार आहोत.
“प्रेम स्वरू आई, वात्सल्यसिंधू आई,
बोलावू तुज आता मी कोणत्या उपाई.”
कवी माधव जूलियन उगीच म्हणाले नाहीत. वात्सल्य, पावित्र्य आणि दातृत्व आदि गुणांचा संगम म्हणजे आई. आई म्हणजे प्रेमाचा सागर, वात्सल्याचा आगर आहे. 'आ' म्हणजे आत्मा. 'ई' म्हणजे ईश्वर. आत्मा आणि ईश्वर यांचे संम्मेलन म्हणजे आई. आई व्यक्ती नसून देवाचे अस्तित्व पटवून देणारे दैवत आहे. वात्सल्य आणि त्याग याचा संगम जिथे होतो तेथे आई हे माऊली दैवत निर्माण होते. परमपूज्य साने गुरूजी यांच्या शब्दांत सांगावयाचे झाले तर-
“आई माझा गुरू, आई माझा कल्पतरू
आई तुला कसा गं मी विसरू”
किंवा
“माझ्या हृदयात जपण्यासारखा
दोन अक्षरी शब्द म्हणजे 'आई'."
आई बाळावर अनेक रूपाने संस्कार करीत असते. ती लहानपणी चिऊकाऊंच्या गोष्टीमधून शब्दांचा साठा म्हणजेच शब्दकोशच वाढवित असते. कामाच्या निमित्ताने ती इकडे तिकडे •
फिरत असते परंतु -
'घार हिंडे आकाशी ।
चित्त तिचे पिल्लांपाशी । ।'
आईची माया नि प्रेम फ. मुं. शिंदे सारखा कवी आईला 'घरातलया घरात गजबजलेलं एक गावच असतं' अशी उपमा देतो. माणसांनी गजबजलेल्या गावात जसं चैतन्य असतं, उत्साह असतो, माणसांच्या कामांची लगबग, घाई असते. अखंड वर्दळ असते.
यामुळेच गावाचं अस्तित्व जाणवत असतं. तशी आई घरात असली की घर भरल्यासारखं वाटतं. तिचं अस्तित्व हेच घराचे चैतन्य असते. ती असल्यामुळेच आपलं घर हे घर आहे त्यातली आपुलकी जिव्हाळा टिकून आहे.
मनरूपी सुमनाला प्रसन्नता देणारी, टिपूर चांदण्यांची अनुभूती देऊन जाणारी म्हणजे आई. आई म्हणजे शुद्ध गंगेचं उदक होय. चंद्राच्या आगमनाने, समुद्राचे हृदय उचंबळून यावे तसे बाळाला आईच्या दर्शनाने अंतःकरणातल्या मानस लाटा भावनांचे किनारे हेलावून सोडतात.
आईचा प्रत्येक शब्द म्हणजे संस्काराचा सार असतो, प्रेमाचा वर्षाव असतो. आईची हाक म्हणजे कारूण्याची लाट असते. आईचा बोल म्हणजे वाऱ्याचा झोल असतो. तिच्या हातचा घास म्हणजे अमृताची आस असते. कर्तव्यात कसूर झाली म्हणजे कर्तव्याचे खरेखुरे सार असते. म्हणूनच वाटते -
“आई म्हणजे, एक सुंदर आठवण हृदयावर कोरलेलं एक प्रेमाचं गोंदण आई म्हणजे, दुसऱ्यासाठी झिजणारं चंदन
मोगऱ्यांनी फुललेलं घरासमोरचं अंगण.”
स्वराज्य संस्थापक छत्रपती शिवरायांना तर 'आई' म्हणजे देहातील प्राण वाटते. तर महात्मा गांधींना आई म्हणजे कारूण्य वाटे. फ. मुं. शिंदे यांना 'आई एक नाव असते' असे वाटते. आई थोरवीचे वर्णन करताना ते म्हणतात -
“आई खरंच काय असते ?
लेकराची माय असते,
वासरायची गाय असते,
दुधाची साय असते,
लंगड्याचा पाय असते.”
अशा मार्मिक शब्दात आईचे मोठेपण वर्णन करतात. विनोबांच्या मते 'निष्काम कर्मयोगाचे उदाहरण म्हणजे आई' घराला घरपण हे आईमुळेच, घरात चैतन्य निर्माण करण्याचे सामर्थ्य आईमध्येच. म्हणून तर कवी शिंदे म्हणतात
माय.”
“आई असते जन्माची शिदोरी,
ती सरतही नाही उरतही नाही."
संत तुकारामांच्या शब्दांत सांगावयाचे झाले तर “संसाराचे सार काय? तर ममताळू वात्सल्य, पावित्र्य, दातृत्व आदि गुणांचा संगम म्हणजे आई. श्रीराम श्रीलंकेत ज्यावेळी पोहोचले त्यावेळी त्यांना मातेची प्रकर्षाने आठवण झाली. तेव्हा ते म्हणून गेले -
'जननी जन्मभूमीश्च - स्वर्गदपि गरीयसि' आईची महती, गौरव करताना असेच म्हणावे लागेल. शिवरायाचे स्वराज्य कोणामुळे तर जिजाऊमुळेच!, सानेगुरूजींचा आदर्श हा त्यांच्या आईमुळेच!, महात्मा गांधींनी सहनशीलतेचा गुण घेतला तो आईकडूनच! यामुळेच सर्वगुणांचे सार म्हणजे आई असे म्हणावे लागेल.
बाळाच्या मनात आईचे स्थान काय तर -
“आई म्हणजे प्रेमाची मूर्ती,
देवाहूनही महान अशी श्रद्धेची पूर्ती.”
बाळाने चुका केल्या त्या चुकांची जाणीव करविताना उग्र बनणारी ग्रीष्मऋतुंची आई! कौतुकाने वात्सलयाची वृष्टी करणारी आई वर्षाराणीची आई! प्रथमदर्शनातूनच प्रसन्नतेचा डोलारा फुलविणारी आई ही वसंतऋतुची आई! नीतिशिक्षण देत देत जीवनातील अस्तित्वाची जाणीव करून देताना गोठवून टाकणारी आई-शरदाची! शीतल वागणूक देणारी आई शिशिराची! साने गुरूजींना सर्वेसर्वांच्या रूपात भेटणारी आई ही शामची आई! म्हणून अनेक ऋषीमुनींनी आईची देव कोटीत गणना केली आहे.
'न मातुः परदैवतंम्.'
मित्रांनो तुम्‍हाला हा निबंध कसा वाटला हे तुम्‍ही कमेंट करून सांगु शकता . धन्‍यवाद